Siem Budding: ‘Ik wil de beste schutter worden die ik kan zijn’
De wereldtitel moet hij nog even wachten, maar als Europees kampioen met vier wereldrecords op zak zal dat waarschijnlijk niet lang meer duren. Een uitzonderlijke prestatie, wetende dat Siem Budding pas zes jaar actief is als boogschutter te paard. Het maakt hem dé ambassadeur voor deze ook in Nederland snel groeiende sport, die voor elke combinatie interessant is.
Het is snel gegaan met de boogschietcarrière van Siem Budding (19), die tot het voorjaar van 2017 nog nooit een pijl vanaf een paardenrug had geschoten. Een paar jaar later reist hij de hele wereld over; om te trainen, les te geven, deel te nemen aan wedstrijden en bovenal om aan iedereen te vertellen waarom boogschieten te paard in zijn ogen de tofste sport is die er bestaat.
“Als klein ventje vond ik paardrijden al leuk. Boogschieten ook,” vertelt Siem, “maar schieten in zo’n halletje; nee. Dat was saai. Tot ik het boogschieten te paard ontdekte. Dat leek me zó gaaf! Ik wist meteen dat ik daar de beste in wilde worden. Tja, als ik iets doe, wil ik het goed doen.”
Begin 2017 pakte Siem het paardrijden weer op. In de tussentijd zochten zijn ouders uit waar hun zoon zich verder kon bekwamen in het boogschieten te paard.
“In mei zijn we als als gezin, speciaal voor mij, op vakantie naar Hongarije gegaan, om naar een grote, internationale wedstrijd te kijken. Ik mocht meedoen met het trainingskamp om de wedstrijd heen. Daar heb ik mijn eerste pijlen te paard geschoten.”
Extern doel
“Waarom dit zo leuk is? Het is fantastisch!,” roept Siem uit. “Het is zó gaaf om op een paard te zitten en tegelijkertijd boog te schieten. Het gevoel wanneer je die pijl afvuurt; eerst die knal – bam! – en dan foem!, die pijl naar het midden zien gaan, terwijl ik en mijn paard in volle galop die baan over gaan. Die samenwerking, de combinatie van die twee dingen tegelijk kunnen doen, dat is kicken. Dat is samen één worden.”
Samenwerking tussen paard en ruiter is bij alle disciplines in de paardensport onontbeerlijk. Maar bij déze tak van sport verloopt die net even anders.
Siem: “Als ik boogschiet te paard, ben ik niet mijn paard aan het trainen. Ik ben aan het boogschieten, terwijl ik rijd. Ik reguleer mijn paard, ik geef hem het tempo aan, maar tegelijkertijd ben ik met mijn eigen performance bezig. Ik heb dus een extern doel, buiten dat mijn paard intussen iets moet doen voor mij.”
Behalve dat het leuk is voor elke combinatie om eens wat anders te doen, zijn er volgens Siem veel meer redenen om deze sport te gaan beoefenen.
“Je paard krijgt veel eigen verantwoordelijkheid, want wanneer jij aan het boogschieten bent, kun je simpelweg niet babysitten. Veel paarden vinden dat leuk. Het geeft hen het gevoel dat ze wat kunnen. Op termijn zul je zien dat je ook bij de andere dingen die je doet met je paard minder afhankelijk bent van controle en op een lichtere manier met elkaar kunt communiceren. Dat is heel waardevol. Daarbij kom je er door dit te doen direct achter wat er mist in jullie normale training en waar je aan moet werken. Als je tempocontrole bijvoorbeeld niet goed is of je paard is heel scheef, merk je dat meteen.”
Niet veel nodig
Als prof beschikt Siem vanzelfsprekend over het allerbeste materiaal, waaronder een speciaal voor hem op maat en met de hand gemaakte ruiterboog. Maar de recreant heeft dat allemaal beslist niet nodig.
“Bij een boogschietwinkel zijn prima beginnersruiterbogen en pijlen te koop. Een ‘doelpak’ erbij en je kunt beginnen. Maar nóóit zonder een goede instructeur!,” waarschuwt Siem. “Je hebt wel te maken met een wapen. Een ruiterboog is géén speelgoed!”
Siem schiet zijn pijlen vanuit een heus boogschietzadel, met een hoge voor- en achterkant en een beugelophanging die verder naar achteren ligt, zodat de schutter makkelijker rechtop kan staan. Maar zelfs op internationaal niveau schieten genoeg deelnemers hun pijlen vanuit een Engels zadel.
Een hoogopgeleid paard is evenmin nodig. Voor iedereen en op elk niveau worden wedstrijden georganiseerd. Wanneer je paard in staat is om in stap netjes door te lopen op een los teugeltje, kun je al meedoen. Bij internationale wedstrijden is het overigens heel normaal om als schutter een paard te lenen. Ook Siem doet dat.
“Enerzijds omdat het financieel niet te doen is om mijn paard mee te nemen naar alle internationale wedstrijden. Anderzijds omdat dat heel zwaar is voor hem. Intussen weet ik waar ik goede paarden kan lenen. Hoewel die vaak alleen maar gewend zijn aan tempocontrole en niet heel verfijnd aan de hulpen staan. De pony waar ik Europees Kampioen mee ben geworden, is behoorlijk heet. Hij kan niet heel langzaam galopperen. Lastig op de Tower Track, het ‘dressuuronderdeel’ binnen onze sport. Plus dat ik links ben, terwijl de meeste paarden gewend zijn aan iemand die rechtshandig schiet. Het gebeurt wel dat een paard ineens schrikt, omdat hij niet gewend is dat het schieten aan de andere kant van hem gebeurt.”
James als ultiem boogschietpaard
Eind 2021 kocht Siem de prachtige Quarter James (7). Met zijn witte hoofd en blauwe ogen een opvallende verschijning. Maar dat is niet waarom Siem hem koos.
“James galoppeert vlak en een beetje opwaarts. Dat is fijn bij het schieten, want dan val ik niet snel voorover. En hij heeft de power van een paard, maar is slechts 1,52 meter groot. Daardoor is hij heel wendbaar en kan hij zichzelf vrij makkelijk bij elkaar houden.”
De ruin ontpopt zich bij Siem als het perfecte boogschietpaard. James heeft overduidelijk plezier in het spelletje, aldus zijn trotse eigenaar.
“Ik heb hem rustig laten wennen aan het boogschieten. Veel paarden schrikken de eerste keer van de knal en van de spanning die ik op mijn lichaam zet. Het boeide James niks. Van begin af aan vond hij het alleen maar leuk. Hij is heel gemotiveerd wanneer we dit doen.”
Siem rijdt James, voorheen een reining paard, California Vaquero. Een klassieke rijstijl waarbij het paard volledig bitloos wordt opgeleid, met een eenhandige optoming (bosal).
“Ik rijd hem ook dressuurmatig, dus met teugelcontact, maar het is uiteindelijk mijn doel dat hij op een los teugeltje verzameld kan rondgalopperen, totdat ik hem iets anders vraag. Ik neem de teugels dus alleen aan wanneer ik iets wil veranderen.”
Feitelijk heeft Siem voor zijn sport niet per se een paard nodig dat zo scherp aan de hulpen staat. Voor hem gaat boogschieten te paard echter veel verder dan raak schieten.
“Het is waar ik zélf naartoe wil werken met James. Ik wil deze kunst zoveel als mogelijk verfijnen en zo licht mogelijk met mijn paard kunnen samenwerken. Álles kunnen doen, zonder de teugels te gebruiken. Een working equitation parcours rijden en intussen allemaal doelen schieten.”
De beste schutter
Als een echte allrounder, presteert Siem op alle onderdelen binnen zijn sport goed. Hij is mentaal sterk en heeft weinig last van wedstrijdspanning. Knap, te meer daar hij er terug in Nederland vrijwel altijd alleen voor staat.
“Er zijn hier geen trainers op mijn niveau. Meestal ben ik in mijn eentje en moet ik mezelf trainen. Het is niet altijd makkelijk om mezelf te motiveren. Wanneer het kan, spreek ik daarom graag af met vrienden die ook hoog starten. Een jongen uit Zuid-Afrika bijvoorbeeld. Dan trainen we elkaar.”
Ondanks de karige trainingsfaciliteiten in eigen land, slaagde Siem er in 2022 toch in Europees Kampioen te worden. In de tussentijd sprokkelde hij ook nog eens vier wereldrecords bij elkaar. Hoewel er dit jaar in Mongolië een WK plaatsvindt, laat Siem dat bewust aan zich voorbij gaan.
“Ik wil mijn naam niet verbinden aan de manier waarop daar met paarden wordt omgegaan. Daarnaast wordt het heel duur om erheen te gaan. Als het over twee jaar ergens in Europa wordt georganiseerd, doe ik absoluut mee. Hopelijk met James.”
Voorlopig zijn er in wedstrijdverband voor Siem dus nog genoeg doelen te halen. Maar beter dan de beste.. kun je niet worden. Of toch wel?
“Het blijft kicken om vanuit volle rengalop die pijl raak te schieten. Daar krijg ik nooit genoeg van. En mijn persoonlijke records kunnen altijd beter. Maar ik wil vooral dat het er zo mooi en licht mogelijk uitziet. Vanuit het martial arts principe de beste schutter worden die ik kan zijn.”
[Een meerdaagse Horseback Archery Eventing wedstrijd bestaat uit runs op drie verschillende schietbanen, alwaar de boogschutters te paard vanaf verschillende kanten hun pijlen afvuren op zogenaamde doelpakken. Punten worden verkregen door raak te schieten, maar tevens speelt tijd een rol.
Allereerst rijden de deelnemers in een langzame galop de Tower Track. Daarna in volle rengalop de Raid en tot slot de Hunt, een kleine cross county, waarbij zelfs wordt gesprongen. Als een van de weinigen schiet Siem op de zogenaamde Slavische manier, waarbij de schutter zijn pijlen op de rug met zich meedraagt in plaats van in de hand (Mediterraans). Het voordeel: “Het is veel sneller. Als ik een pijl geschoten heb, kan ik meteen een volgende pakken.”]